Ngày Vía Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc, Xem Tuổi Thờ Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc Nương Nương

-

Bà chúa Ngọc là ai?

Bà chúa Ngọc còn gọi là bà chúa tiên giỏi Thánh mẫu mã Thiên Ya na, theo phong cách gọi của fan Chăm pa, một dân tộc bản địa đã định cư vĩnh viễn ở vùng đất này. Từ bỏ Huế cho Nha Trang làm việc đâu cũng có thể có điện thờ bà chúa Ngọc. Triều Nguyễn có sắc thượng phong đến bà là “Hồng Nhân phổ tế linh ứng Thượng đẳng thần”. Trên Nha Trang gồm tháp to cao sáu trượng để thờ bà chúa Ngọc. Lại có cả phần đông tháp bé dại xung quanh để thờ Hoàng tử, hai tín đồ con cùng hai ông bà cha mẹ nuôi. Bia đặt trong tháp phệ do chính tay quan liêu đại thần Phan Thanh Giản thời từ Đức soạn. Trước kia, thường niên triều Nguyễn hồ hết ủy thác cho bộ Lễ về đây có tác dụng lễ quốc tế.

Bạn đang xem: Ngày vía bà chúa tiên chúa ngọc

*

Truyền thuyết về Bà chúa Ngọc nương nương độ mạng

Ngày xưa, ngơi nghỉ xã Đại An ngay sát cù lao Huân tỉnh giấc Khánh Hòa gồm một đôi vợ ông chồng già không tồn tại con cái. Ông bà nghỉ ngơi trong 1 căn nhà lá dựng mặt vách núi, làm nghề trồng dưa. Năm ấy, mang lại độ dưa chín, sáng như thế nào ra ruộng thăm, ông bà cũng thấy dưa bị hái trộm. Kỳ lạ một điều, chỉ bao gồm một quả dưa lớn nhất đẹp tuyệt vời nhất là bị hái, mà lại kẻ trộm không ăn uống mà cũng chẳng sở hữu đi. Quả dưa còn nằm ở một chỗ trống, mà lại bưng lên sẽ thấy bị nẫu.

Thấy sự lạ, nhì ông bà bèn bàn nhau đựng công để ý rình. Rồi một tối trăng sáng, họ đến nấp vào một trong những bụi cây cạnh ruộng. Gần mang đến nửa đêm, bỗng đâu có cô bé trạc độ mười bố mười tứ tuổi tự nhiên và thoải mái hiện ra trọng điểm ruộng dưa. Cô nàng rón rén đi, chú ý ngắm từng trái dưa một, rồi sau đó, ngoài ra đã lựa chọn được quả ưng ý nhất thì khom xuống hái lên. Cô nhìn đi nhìn lại mãi, rồi tìm thấy một địa điểm trống, tung quả dưa tự tay bên đây sang tay bên kia, và cứ như thế, một dịp lâu, sau lại bao phủ lấy quả dưa mà lại ngắm nghía mãi chần chừ chán…

Đúng dịp ấy, từ địa điểm nấp, nhị ông bà chạy ùa cả ra, gắng ngay rước tay cô gái. Còn cô gái, tuy ko chạy trốn kịp nhưng mà cũng chẳng tỏ ra có chút gì sợ hãi. Cô trả mang lại họ quả dưa, với khi được đặt câu hỏi thì cô lễ phép trả lời: Cô là con nhà nghèo không còn cả phụ vương lẫn mẹ, đơn vị cô ở từ thời điểm cách đây rất xa với cô cũng chẳng ghi nhớ được quê mình ở đâu nữa…

Thấy cô nàng dễ thương, lại suy nghĩ mình không có con cái, nên ông bà bàn nhau thừa nhận cô về làm bé nuôi, rồi cả hai cùng nói với cô. Còn cô gái, thấy cử chỉ, lời lẽ của nhì ông bà hầu hết chân thành thì cô lặng ngắt lắng nghe và suy nghĩ, rồi tiếp đến nhận lời.

Cô theo chúng ta về nhà. Sáng sủa hôm sau, nhì ông bà sửa lễ gia tiên, rồi 2 bên chính thức nhấn nhau là bố mẹ và nhỏ cái. Từ đấy vào ngôi nhà đất của họ, không gian vui vẻ đầm ấm hẳn lên. Nhì ông bà nồng nhiệt yêu thương âu yếm cô, còn cô thì cũng tương đối mực thương yêu kính trọng cha mẹ.

Một hôm trời đổ trận mưa lớn, nước cộng đồng ở thượng nguồn tràn về mênh mang, khiến cho mọi fan đều của phòng không ai đi làm được cả. Bố mẹ cô, lẽ dĩ nhiên là khôn cùng lo lắng, mong làm sao để cho nước mau cạn để cây cỏ khỏi bị bị tiêu diệt úng. Còn cô, do tính tình còn trẻ em dại, lại ưng ý nô đùa, cô xuống bên mé nước cậy đá lên, xếp bọn chúng thành một hòn núi trả rồi đi kiếm những cây cỏ gẫy cắn vào xung quanh để chơi.

Thấy vậy, ông bà bực quá, nghĩ về rằng con cháu chẳng hiểu lấy được lòng bố mẹ, bèn thông báo trách cứ rồi la mắng. Nào ngờ, cô bé thấy tủi thân, bèn lủi ra đầu hồi nhà, đứng khóc một mình. Một thời điểm lâu sau, nhân lúc phụ huynh không ai để ý, cô lại lén thoát ra khỏi nhà, rồi men theo đa số dải khu đất cao rời khỏi phía bờ biển. Cũng thời gian ấy, dập dềnh bên mé nước có một cây mộc kỳ nam, đo đắn trôi tự đâu đến. Cô nàng còn khóc hồi nữa, rồi chú ý quanh nhìn quẩn, thấy mình trọn vẹn lẻ loi, cô đơn, cô bèn nhảy luôn luôn lên cây gỗ, cùng một điều kỳ cục xảy ra: cô gái đã nhập thân vào cây gỗ. Cây gỗ dập dềnh ở đấy một cơ hội nữa, như tất cả điều gì còn ghi nhớ với lưu luyến, rồi sau đó, theo sóng biển, trôi mãi lên phương Bắc…

Ông bà bố mẹ nuôi cô bé đang bận câu hỏi chẻ củi và may vá vào nhà, tưởng nhỏ khóc rồi chơi ở ko kể đầu hồi, nên cũng không để ý. Đến mãi sau, khi thông báo gọi thì chẳng thấy nhỏ đâu! nhị ông bà bèn nháo nhào đi tìm nhưng khắp chốn cùng nơi, cũng vẫn giỏi âm vô tín. Nước lụt mông mênh như thế, lại đang cuộn tung mãi ra biển, họ mang lại là đàn bà xảy chân sẽ trôi ra biển mất rồi. Nuốm là ông bà gào thét, than khóc thảm thiết, tiếp nối làm lễ thờ chay cho con, và từ đấy trở đi, sinh sống âm thầm, rầu rĩ cho tới cuối đời.

Còn cây gỗ kỳ nam, sau một hồi bập bồng rồi trôi lên phương Bắc, cùng cứ núm trôi mãi… trôi mãi… Đến lúc sóng im gió lặng thì đã trôi được cả nghìn dặm mặt đường và dạt vào bờ…

Một buổi sáng sớm dân địa phương nọ ra bờ biển, vô cùng ngạc nhiên thấy gồm cây mộc lạ rất đẹp trôi tự đâu đến. Họ bảo nhau mang thừng chão ra buộc vào rồi thuộc kéo lên bờ, nhưng hàng trăm người xúm vào nhưng mà cây vẫn không nhúc nhích. Bọn họ bèn đóng cọc ghim lại nhằm tìm kế sách khác, cùng cũng từ đấy, trong khi ngay tức khắc, giờ đồn về cây mộc kỳ lạ đang lan ra khắp cả vùng.

Hoàng tử làm việc phương Bắc bấy giờ đồng hồ vào tuổi kén chọn vợ, đã đi du ngoạn khắp vùng cùng địa điểm để tìm đã tạo ra một người ưng ý. Khi đến vùng này, nghe chuyện cây gỗ kỳ lạ, nam nhi cũng hiếu kỳ tìm đến. Thấy cây gỗ đẹp thì gồm đẹp dẫu vậy cũng hạn hẹp lắm cơ mà sao cả trăm người kéo ko được thì nam nhi lấy làm lạ lắm. Cũng vẫn chính là tò mò, con trai xắn ống tay áo lên, bảo mọi bạn cho mình kéo thử một cái xem sao.

Chiều ý Hoàng tử, mọi người lui cả rạ tuy vậy thật khôn xiết bất ngờ, khi hoàng tử vừa cầm thừng teo tay lại thì cây mộc cũng lập tức chuyển động, rồi dần dần dần, theo mức độ kéo mà tiến vào bờ. Đến khi chạm đất, Hoàng tử kéo mạnh một cái nữa thì cây hoàn toàn đã nằm trên bến bãi biển.

Mọi fan vô thuộc phấn khởi, vỗ tay reo hò không ngớt. Chấm dứt xuôi, sau khi hỏi chủ ý dân làng, Hoàng tử mang lại quân bộ đội đem cây gỗ về ghê đô.

Về phía dân làng, tuy cũng đều có người còn tiếc nuối rẻ, nhưng đa phần cho rằng, chuyển cây gỗ về ghê là hợp lý và phải chăng hơn cả vì chưng như vậy tất cả bàn dân dương gian sẽ mọi được chiêm ngưỡng. Còn về phía Hoàng tử thì cũng chẳng có vui lòng nào hơn, nam nhi cho là gồm duyên cớ, bèn không tiếp tục đi tìm vợ nữa, cơ mà cùng quân bộ đội trở về kinh, cùng với cây gỗ.

Khỏi nên nói, khi trở về đến kinh đô thì phần lớn người, các nơi nghe tiếng, nao nức tìm tới xem đông như vậy nàọ tuy nhiên rồi sự khiếu nại ấy cũng mau chóng qua đi bởi vì mọi bạn nhìn mãi rồi cũng chán, vì cây đẹp nhất thì bao gồm đẹp mà lại chẳng thấy có thể hiện gì là lạ đời cả. Cơ mà dân chúng buộc phải là nên sự lạ lùng, xưa nay trước đó chưa từng có, chứ chưa phải là một chiếc cây đẹp.

Chỉ riêng bao gồm Hoàng tử, do bao gồm tay mình đã tận mắt chứng kiến và triển khai được một điều kỳ diệu, cần còn giữ mãi trong tâm sự vui lòng và niềm hy vọng đợị lúc mọi bạn đã xem chán xem chê, đến mức không hề ai thiết coi nữa, thì Hoàng tử mới sai quân bộ đội đem cây về trước Đông cung để hằng ngày được chú ý ngắm và thân cận với cây.

Cây trái là đã bao gồm tình ý với Hoàng tử thật. Từ kia trở đi, mỗi tối trăng sáng, Hoàng tử hốt nhiên thấy vào thân gỗ cách ra một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt trần, và thuộc lúc, là mùi mừi hương ngào ngạt tỏa ra theo mỗi bước đi của nàng.

Mê mẩn trước bạn đẹp, Hoàng tử cuống quýt chạy tới, mà lại lần nào cũng vậy, hễ cứ cạnh bên mặt, là người con gái lại phát triển thành ngay vào trong thân gỗ.

Xem thêm: Sách Tập Bản Đồ Địa Lí 10 Giá Tốt, Giảm Giá Đến 40%, Giải Bài Tập Tập Bản Đồ Địa Lí 10

Sau vài lần như thế, Hoàng tử vẫn nghĩ ra được một cách, cũng rất đơn giản chứ chẳng có gì ghê gớm lắm. đại trượng phu cho mấy bạn lính hầu đứng nấp làm việc xung quanh, còn tự tôi cũng nấp sau ở gần đấỵ Khi cô bé vừa xuất hiện thêm thì Hoàng tử đã cách ra cầm chặt đem tay nàng, và mấy bạn lính cũng nhanh chóng khiêng cây gỗ rước dấu trở nên đị Hoàng tử bảo cô nàng hãy vui mừng vì nam nhi mà sinh hoạt lạị cô gái e lệ cúi đầụ nắm rồi, ngay lúc đó con trai dẫn nàng đến trình cùng với đức vua cha và hoàng hậu, nói lại hết ngọn ngành ngọn ngành, và xin cha mẹ hãy tác thành cho họ.

Nhà vua lắng nghe, rồi nói: “Được. Để xem”, xong cho điện thoại tư vấn thị nữ đưa nàng về phòng riêng, còn Hoàng tử thì về bên Đông cung.

Sáng hôm sau thiết triều, công ty vua đến triệu quan Thái bốc lại để bói xem điều lành điều gở cố nàọ sau khi nghe tấu trình là quẻ đại phúc, nhà vua cả mừng rồi tức thì sau đó, mang lại cử đại lễ nhằm hoàng tử sánh duyên cùng cô gái.

Từ đó, cuộc sum vầy của đôi trai gái ra mắt thật khôn xiết êm ả, hạnh phúc. Tía năm sau, bọn họ sinh được một gái với một trai.

Tưởng rằng cuộc tơ duyên ấy đang mặn nồng trường tồn đến ban đầu bạc răng long. Ai ngờ Hoàng tử cũng là người bạc tình, chỉ bình thường thủy được gồm mấy năm đầu. Khi vợ đã gồm con thì nam giới ta đâm ra hay nghịch bời chứ chẳng thân yêu được như trước. Ni rượu, mai cờ bạc, rồi đi dong duổi khắp nơi, không chăm chú gì đến việc dạy dỗ bé cái. Người vợ đã nhiều lần khuyên răn can nhưng cánh mày râu vẫn chứng nào tật ấy, làm người vợ rất ngán nản. Vị vậy, sinh hoạt trong hoàng cung, sống thân nhung lụa, kẻ hầu bạn hạ ko thiếu, mà chị em cảm thấy bơ vơ, rồi bi đát tủi xót xa, chỉ ao ước tìm giải pháp bỏ đi, ko chút luyến tiếc. Cũng chính vì con fan ta vốn là vậy, nên dẫu là thần thánh, thì lúc tình yêu sẽ hết, toàn bộ sẽ chỉ với vô nghĩa.

Thế rồi một hôm, nhân khi Hoàng tử bỏ đi dạo lâu ngày, đàn bà tìm thấy cây kỳ nam nhưng mà khi trước đàn lính vẫn đem vết biệt. Bạn nữ gọi hai bé đến rồi phát âm một câu thần chú, cầm cố là cả ba người mẹ con thuộc nhập vào cây kỳ nam. Cây kỳ phái nam tự hoạt động rời ngoài hoàng cung rồi lăn xuống sông. Từ sông, kỳ nam làn nước trôi ra biển. Biển lớn lúc ấy bỗng nhiên nổi luồng gió trái. Cùng theo chiều gió, cây kỳ nam trôi mãi, trôi mãi… ở đầu cuối trở lại đại dương phương Nam.

Đến đúng trước xoay lao Huân thì gió lặng cùng cây kỳ nam giới hạn lại. Cây trôi vào tiếp giáp mép nước. Trường đoản cú thân cây, cả ba người mẹ con đột chốc hiện ra, tiến bước bờ rồi về nhà cũ. Cả nhị ông bà bố mẹ nuôi lúc ấy đều vẫn mất. Nhà vắng vẻ tiêu điều. Ba bà mẹ con hợp tác ngay vào việc dọn dẹp vệ sinh sửa sang cửa nhà, lập bàn thờ phụ thân mẹ, các cụ tổ tiên, rồi cùng làm ăn uống sinh sinh sống với dân làng. Từ đấy trở đi, quê hương, vùng tảo lao Huân từng ngày một thêm nóng no, trù phú. Cầm rồi mang lại một hôm, giữa lúc trời quang mây tạnh, trước sự chứng loài kiến và không thể tinh được của đều người, cả ba mẹ con cùng bay vút lên trời…

Ở phương Bắc, Hoàng tử đi dạo về thấy bà xã con mất tích. Tìm cây kỳ nam ngày trước thì cũng chẳng thấy đâụ Chàng hối hận vô cùng, lòng từ nhủ lòng vẫn tìm ra bằng được ba chị em con, dẫu gồm phải đi xuống tận địa ngục.

Khi xưa, thời điểm ở bờ biển chàng gồm nghe dân bọn chúng nói cây mộc này trôi từ biển lớn phương phái mạnh lại. Vắt là Hoàng tử vào từ giã vua phụ vương và hoàng hậu, rồi cùng một vài gia nhân, quân lính và thủy thủ xuống thuyền, dong buồm vượt biển hướng về phương Nam.

Khi thuyền vừa đúng cho cửa Đại An thì bỗng dưng đâu một trận cuồng phong dữ dội nổi lên. Thuyền đắm, cả Hoàng tử thuộc gia nhân thủy thủ gần như chìm sâu xuống đáy nước. Nhưng mà khi cơn sốt tan thì tự nhiên biển tại vị trí ấy cũng nổi lên một tế bào đá nhỏ, thừa cao khỏi mặt nước. Cùng bề mặt mô đá gồm có hình thù ngoằn ngoèo tương tự như những hàng chữ nổi. Từ bao đời nay, đã có rất nhiều người tuyệt chữ và kiến thức thông thái đi thuyền cho tới đó, nhưng không ai đọc được đây là những chữ gì. Và chắc rằng như gắng nên hoàn toàn có thể cho rằng, rất nhiều điều bí mật của thiên cơ, chắc chắn còn lâu fan ở dưới trần thế mới có thể hiểu thấu được hết.

Ba người mẹ con đàn bà tiên sẽ về trời, nhưng từ đó đến nay vẫn thường hiển linh ở các nơi ngay gần xa xung quanh cửa Đại An, vùng xoay lao Huân, cù lao Yến. Vì vậy dân đi biển, đi tiến công cá, đi kiếm tổ yến vẫn thường xuyên bày lễ vật, thắp nhang rồi phía mặt lên chầu trời cao ước xin sự che chở, phù hộ phù trợ của thiếu nữ tiên, mà từ kia trở đi được cung kính tôn xưng là bà chúa Ngọc.

(QNO) - Mùng 7 mon Giêng, fan dân Đại Lộc cùng vùng ở kề bên nô nức đổ về trẩy hội Dinh Bà Chúa Ngọc tại địa phận giáp ranh xã Đại Đồng, Đại Quang. Tiệc tùng xuân sở hữu đậm nét tín ngưỡng văn hóa, trọng điểm linh đặc trưng vùng miền, là niềm ngưỡng vọng của cư dân bạn dạng địa bao đời.

*
Người dân địa phương và khác nước ngoài hành lễ trên Dinh Bà Chúa Ngọc. Ảnh: H.LIÊN

Nếu trước, tiệc tùng Dinh Bà Chúa Ngọc chỉ nằm tại vị trí khuôn khổ hội làng mạc thì năm nay, tiệc tùng thu hút cả nghìn fan dân bản địa với khách thập phương về hành lễ, viếng hương thơm từ tờ mờ sớm. Trong không gian thiêng liêng, tôn kính, lửa hương nghi ngút, các già xã thôn nam giới Định (xã Đại Đồng) và Phước Lộc (xã Đại Quang) nhắc rằng, bạn nữ thần Thiên Y A mãng cầu (Bà Chúa Ngọc) là 1 trong những nữ thần siêng có nguồn gốc từ Phan Rang, Ninh Thuận. Xưa kia, khu vực này còn thưa thớt, còn những thú rừng, bạn làng bị sốt rét, chết người nhiều. Bà hiển linh đến thuốc nam cứu giúp nhân độ thế. Xưa kia, khu vực Dinh Bà linh thiêng, hiếm fan qua lại. 

Thời kỳ thay đổi mới đất nước - năm 1986, dân làng bắt đầu làm ăn khấm khá và chú ý hơn câu hỏi thờ bái bà. “Có thời kỳ khu vực đây tất cả xác đồng chữa dịch cho dân nghèo. Trước giải phóng và sau giải phóng bao gồm Đồng Tiễn, Đồng Niệm, dân xã truyền nhau bà hiển linh, nhập vào xác đồng, mang đến thuốc chỉ với mấy lá thuốc nam, một ly nước. Phẩm đồ vật cúng bà cũng đơn giản, chỉ phòng chuối, phòng cau, trầu, chai rượu” - một già xóm kể. Cũng đều có giai thoại kể, cách đó 200 năm, dân thôn vùng này thấy Bà Chúa Ngọc hiện tại về rửa mặt suối và nhập vào người phàm cứu giúp nhân độ thế, bà mang lại thuốc bằng cây lá thuốc nam, sau này dân thôn nhớ ơn lập dinh cúng Bà Chúa Ngọc. Còn trong một vài tài liệu ghi chép, Bà Chúa Ngọc còn được gọi là Bà Chúa Tiên xuất xắc Thánh mẫu Thiên Y A Na. Triều Nguyễn từng sắc đẹp phong cho bà là “Hồng nhân Phổ tế Linh ứng Thượng đẳng thần”.

Mùng 7 mon Giêng cũng là ngày vn khai sơn, hạ nêu, là ngày tế mẫu hậu phương đề xuất được dân xã coi trọng, bái tế linh đình. độc nhất vô nhị là với người dân sống dựa vào núi rừng, đấy là ngày có ý nghĩa hết sức quan lại trọng, chỉ với sau khi cúng cửa rừng thì người dân mới hoàn toàn có thể đi núi, leo rừng mưu sinh, làm ăn uống được. Xưa kia, ngày 25 âm lịch là ngày thượng nêu sống làng, những ngày này nếu từ bây giờ mà ai bước vào núi có khả năng sẽ bị lính quan huyện bắt về đánh chết. đề xuất tới mùng 7 tín đồ ta new cho hạ nêu (cây nêu bởi tre), rồi ai nấy new được vào rừng, tục lệ đó giờ vẫn còn đó được dân làng các nơi lưu giữ.

Ông Nguyễn Văn Đao - trưởng phòng ban Tổ chức liên hoan tiệc tùng Dinh Bà Chúa Ngọc đến biết, mặc dù Dinh Bà là vị trí thờ trường đoản cú linh thiêng tuy vậy chưa năm nào liên hoan có những đổi mới tướng như 1 số lễ hội các vị trí khác, cũng không có chuyện trục lợi từ lễ hội. Lễ đồ gia dụng được dân làng tầm thường tay lo tậu từ sự thành tâm, của không nhiều lòng nhiều. Sau phần lễ thờ theo nghi thức cổ lễ, chính quyền, bà con xa gần làm cho tiệc liên hoan vui vẻ. Ngay cả khuôn viên Dinh Bà khang trang được như thời nay cũng tự sự tầm thường sức xây dựng, trùng tu qua năm tháng của dân làng. Con đường dẫn trường đoản cú quốc lộ 14B vào Dinh Bà đang rất được những người con quê nhà tự nguyện góp sức xây dựng sau lễ hội.

Trên mọi vùng Đại Lộc, tục thờ Bà đã ăn vào tín ngưỡng dân gian. Gồm nơi bái Bà Phường xin chào (khu Trung An, thị xã Ái Nghĩa với làng Mỹ Phiếm, thôn Đại Cường; miếu thờ ngơi nghỉ thôn Hòa Mỹ, làng Đại Nghĩa), song có khu vực thờ Bà Chúa Ngọc (vùng cận kề Đại Đồng - Đại Quang), có nơi lập miếu thờ “Ngũ Hành Tiên nương” (thôn Trúc Hà, Đại Hưng và thôn Nghĩa Tây, Đại Nghĩa)… cho dù mỗi nơi, mỗi dinh thờ có mỗi huyền tích, thần tích không giống nhau, song dưới góc độ văn hóa truyền thống tâm linh, tục bái Bà mang dáng dấp của tục thờ phụng Thiên Y A Na, bà mẹ xứ sở - Bà Chúa Ngọc, một nhân vật thiếu nữ trong thần thoại của tín đồ Chăm nhưng suốt thời kỳ tiếp biến văn hóa Việt - Chăm, đã có được Việt hóa. Lễ hội là sự ngưỡng vọng, cầu ý muốn mưa thuận gió hòa, hoa màu cây trái tươi tốt, bình an xóm làng. Những hội xã tháng Giêng tiếp diễn trên đất Đại Lộc, nóng bỏng dòng bạn trẩy hội xuân...